ریشه های نابرابری در جامعه امروز

نویسندگان

مصطفی اجتهادی

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

یکی از مهم ترین مباحث علوم اجتماعی و به ویژه جامعه شناسی، نابرابری های اجتماعی است که همواره ذهن نویسندگان و نظریه پردازان را به خود مشغول داشته است. این نویسندگان و نظریه پردازان (به ویژه در دو سدۀ گذشته) کوشیده اند این پدیده را به کمک دو مفهوم «طبقه اجتماعی» و «قشر اجتماعی»، بررسی و تبیین کنند. این درحالی است که قدرت و قابلیت تبیین این دو مفهوم برای بررسی پدیدۀ نابرابری ها محدود است. اما از آنجا که نابرابری اجتماعی در جامعه، پدیده ای است که بر بنیاد و بستر تقسیم کار اجتماعی شکل می گیرد، بنابراین برای بررسی نابرابری های اجتماعی در چهارچوب ساختار سازمانی جامعه، ضروری است که تقسیم کار اجتماعی نیز بررسی شود. چرا که تقسیم کار، اگرچه از یک سو، موجب وابستگی متقابل اعضای جامعه به یکدیگر می شود، اما از سوی دیگر، عاملی است که اعضای جامعه را از یکدیگر جدا و متمایز ساخته و در سلسله مراتبی از موقعیت های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی گوناگون قرار می دهد. بر این پایه، نابرابری اجتماعی در جامعه، پیش از آنکه پدیده ای سیاسی باشد و از متغیر قدرت و میزان دسترسی به منابع آن تأثیر بپذیرد، یا با عنوان پدیده ای اقتصادی از متغیرهای مالکیت، ثروت و درآمد پیروی کند و یا پدیده ای فرهنگی تلقی شود که می بایستی از متغیرهایی چون مذهب و قومیت تأثیر بپذیرد، پدیده ای است که بر بستر تقسیم کار اجتماعی در جامعه شکل می گیرد و می تواند پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی هم داشته باشد. جامعه امروز یا «جامعه-بازار» بر بستر تقسیم کار، سلسله مراتبی از موقعیت های گوناگون اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، از برترین تا پست ترین، از اثرگذارترین تا کم اثرترین، از مهمترین تا کم اهمیت ترین... موقعیت ها را پدید می آورد و با سازوکار «رقابت»، جمعیت فعال خود را در این موقعیت ها «توزیع» می کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

توزیع جغرافیایی گروه های مختلف جامعه پزشکی در کشور و بررسی نابرابری های استانی

زمینه: ایران اسلامی در دهه های اخیر شاهد رشد قابل توجه تعداد نیروهای تخصصی ارایه دهنده خدمات سلامت بوده است اما شاید به راحتی نتوان در مورد توزیع متوازن آنها در سطح کشور نظر داد. در این مطالعه با استفاده از اطلاعات سازمان نظام پزشکی توزیع استانی گروه های مختلف پزشکی مورد بررسی قرار گرفت.روش کار: فراوانی تعداد پزشکان عمومی، متخصص و فوق تخصص، داروسازان، دندان پزشکان عمومی و متخصص و ماماهای مشغول ...

متن کامل

بررسی جامعه‌شناختی کارکرد اعتکاف در جامعه امروز ایران

در دو دهة اخیر، اعتکاف از جمله مناسک عمومی و رسمی است که عرصه‌ای برای بررسی رویکرد متأخر به دین در ایران به‌شمار می‌آید. در این مطالعه، با رویکرد دورکیمی- وبری و با بهره‌گرفتن از دیدگاه‌های مارسل گوشه، به تحلیل گرایش به اعتکاف پرداخته شده است. دو سنخ اصلی اعتکاف از نظر کارکردی از یکدیگر متمایز شده‌اند. سنخ نخست اعتکاف را بستری برای بازگشت دینی به «خود» می‌داند. در این وجه، اعتکاف نقشی خودسازانه...

متن کامل

ارزیابی عوامل موثر بر نابرابری درآمدی در جامعه

در تحقیق حاضر ارزیابیتاثیرعوامل اقتصادی مختلف بر نابرابری  درآمد در ایران، در طی دوره زمانی 1363– 1390 مد نظر بوده است. برای تحقق این هدف از روش خود رگرسیون با وقفه های توزیع شونده (ARDL) استفاده شده است. یافته­های تحقیق دلالت بر آن دارد کهرشد اقتصادی و  تورمتاثیر منفی، و متغیرهایدرآمد حاصل از  مالیات بر درآمد،  درآمدهای حاصل از نفت و گاز، و بهره­وری نیروی کار تاثیر مثبت بر برابری درآمد دارند. ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تحلیل اجتماعی نظم و نابرابری

جلد ۱۳۹۰، شماره ۲، صفحات ۰-۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023